Polscy przedsiębiorcy muszą zwrócić miliony zł do budżetu państwa – zwrot tarczy Morawieckiego

To miała być pomoc, a nie nóż wbity w plecy – mówią przedsiębiorcy, którzy otrzymali dotacje z tarczy finansowej w czasie pandemii, a teraz mają je zwrócić. Jedna ze szczecińskich sieci gastronomicznych do końca czerwca musi oddać prawie 1,5 mln zł. – Dotacja pozwoliła przetrwać lockdown, ale zwrot tych środków oznacza upadłość – mówi Interii Michał Wojtas, pełnomocnik sieci restauracji. Eksperci twierdzą, że firmy wprowadzono w błąd, a zaufanie w rządową pomoc okazało się dla nich gwoździem do covidowej trumny. Bo dziś Polski Fundusz Rozwoju, wspierający firmy w walce ze skutkami lockdownu, czeka na zwrot 29 mld zł od ratowanych w czasie pandemii przedsiębiorców.

Gdy w marcu 2020 roku rząd ogłosił pierwszy lockdown, na wiele biznesów padł blady strach. Gastronomia była jednym z sektorów, które zamknięto jako pierwsze. Ratunkiem miały być tarcze finansowe Polskiego Funduszu Rozwoju, dzięki którym przedsiębiorcy próbowali przetrwać pandemię. Jak wynika z wyliczeń PFR, tarcze uratowały setki tysięcy miejsc pracy. Ale dziś dla niektórych przedsiębiorców okazują się gwoździem do trumny.

Coraz więcej małych i średnich firm skarży się, że Polski Fundusz Rozwoju każe im oddać pomoc z czasów pandemii. W wielu przypadkach – z trudnych do wyjaśnienia powodów – wsparcie okazało się tylko czasowe. Jeśli oddadzą pieniądze, których domaga się PFR, to już mogą ogłaszać upadłość – alarmuje Północna Izba Gospodarcza. Szansa na przetrwanie. „Lockdown przedłużono, terminy rozliczeń nie” Z ratunku w postaci tarczy z Polskiego Funduszu Rozwoju skorzystała m.in. jedna ze szczecińskich sieci gastronomicznych. Ich lokale mieszczą się głównie w centrach handlowych. Kiedy te zamknięto, właściciel firmy stanął przed wizją zwalniania pracowników i bankructwa. Mój klient dostał dofinansowanie z tarczy 2.0 dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

 

Tyle, że kiedy rząd wprowadzał dofinansowanie PFR 2.0, przewidywał, że lockdown będzie trwał do końca marca. I pod tym kątem te przepisy zaprojektował. Ale lockdown się przedłużył, firmy mogły się otwierać dopiero pod koniec maja – opowiada Michał Wojtas, pełnomocnik jednej z sieci lokali gastronomicznych. ak podkreśla doradca podatkowy, chociaż przedsiębiorca działał racjonalnie, wpadł w pułapkę. Polski Fundusz Rozwoju nie zakomunikował wyraźnie i było to bardzo trudne do wyczytania z regulaminów, że pomimo, iż wydatkuje się środki zgodnie z przepisami w okresie kiedy jest się zamkniętym, to części tych pieniędzy rozliczyć nie będzie można, bo chociaż lockdown trwał do maja, okres rozliczeniowy był tylko do końca marca – tłumaczy Michał Wojtas. Efekt? Ratująca się dotacjami z tarczy 2.0 firma ma zwrócić do końca czerwca prawie 1,5 mln zł. To 80 proc. całej dotacji. Całoroczny zysk w dobrze prosperującym roku z czasów przed pandemią czy kryzysem.

Przedsiębiorca nie zrobił nic złego, bo od początku pilnował, żeby wszystko było zgodnie z zasadami, żeby nikt nie mógł mu zarzucić, że źle rozlicza, że źle wydatkuje. Więc tym bardziej jest rozgoryczony. Dzisiaj przy inflacji i powszechnej drożyźnie firma jest w stanie tylko gonić koszty, wychodzić na zero, tu nie ma przestrzeni na to, żeby zapracować i móc to spłacić. Dotacja pozwoliła przetrwać sieci restauracji pandemię, ale teraz zwrot tych środków to widmo katastrofy – mówi pełnomocnik sieci lokali. Tarcze antykryzysowe. PFR żąda 29 miliardów zł zwrotu Firm w takiej sytuacji jak szczecińska sieć restauracji będzie z pewnością więcej.

Z podsumowania programu tarcz finansowych Polskiego Funduszu Rozwoju z końca kwietnia wynika bowiem, że łączna kwota subwencji, która wróci do PFR, to 29,4 mld zł. Według PFR firmy, które muszą zwrócić środki, nie wydatkowały ich zgodnie z przeznaczeniem, zgodnie z terminami lub w rzeczywistości ich sytuacja nie była tak zła, jak deklarowana, stąd też umorzenie jest niższe niż przedsiębiorca mógłby się spodziewać. Mamy świadomość, że mogą występować nieprawidłowości, ale nie we wszystkich przypadkach wina przedsiębiorcy  jest tak oczywista – podkreśla Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.

 

Do Północnej Izby Gospodarczej trafiło już kilkanaście skarg od zachodniopomorskich przedsiębiorców, którzy nie są w stanie spłacić zobowiązań nałożonych przez PFR. To kwoty rzędu kilkuset tysięcy złotych, a często nawet powyżej miliona. Dla wielu firm zwrot wsparcia z PFR to faktyczne bankructwo. Przedsiębiorcy przetrwali dzięki tym pieniądzom koronawirusa, ale skąd mają wziąć środki, by teraz tą „pomoc” spłacić?

Polski Fundusz Rozwoju musi być świadomy, że jak ktoś popadł w tarapaty finansowe w czasie pandemii, to wychodzenie na prostą zajmie tym firmom lata. Trudno wyobrazić sobie przedsiębiorstwo, które teraz bez straty wyciąga z konta milion złotych. Wiele firm walczy o przetrwanie, a PFR serwuje im sytuację bez wyjścia – mówi Hanna Mojsiuk. „Nie nazywajmy tego tarczą, ale pożyczką” Adwokat Grażyna Wódkiewicz z kancelarii Wódkiewicz & Sosnowski zwraca uwagę na słowo „tarcza”.

Przedsiębiorcy wpadli w pułapkę niejasnych przepisów. Wszyscy mówili o tarczy, o pomocy. Nigdzie nie jest napisane, że to jest pożyczka i trzeba to zwrócić. Czy kiedykolwiek słyszeliśmy o tym, że będzie to pomoc zwrotna? Nigdzie.

A algorytm zwrotu jest tak skonstruowany, że ta dotacja zawsze jest do zwrotu. Miała być pomoc, a jest gospodarcza pułapka – mówi w rozmowie z Interią mec. Grażyna Wódkiewicz. Szczecińska adwokat reprezentuje dużą sieć restauracji. Jej właściciel skorzystał z pierwszej tarczy i, jak mówi, została ona rozliczona zgodnie z założeniami pomocy. Mylące było też to, że najpierw było to faktycznie wsparcie bezzwrotne, jeżeli przedsiębiorca nie zwolnił pracowników. Przy drugiej tarczy restauratorzy także nie zwolnili nikogo, więc byli przekonani, że historia się powtórzy. A tu nagle dochodzimy do szczegółów, patrzymy jaki był przychód, że ta dotacja go zwiększała i trzeba dotację zwracać. Absurd. I to bardzo krzywdzący. Bo to nie są pieniądze, które firma odłożyła czy z nich żyła. Oni wydali te pieniądze na koszty prowadzenia działalności. To jest do sprawdzenia, więc dlaczego mają je teraz oddać? – pyta mec. Wódkiewicz.

Jej klient ma dziś do zwrotu także ponad milion zł.

 

Przedsiębiorcy próbowali znaleźć zrozumienie dla swojej sytuacji w Polskim Funduszu Rozwoju. Bezskutecznie. Pisaliśmy do PFR-u, opisaliśmy sytuację, że przedłużenie lockdownu to nie nasza wina. PFR albo nie odbiera korespondencji, albo odpowiada jak komornik: „Wszystko zgodnie z regulaminem, trzeba zapłacić”. W ogóle nie zainteresowali się merytorycznie tematem. Jeszcze w styczniu sam prezes funduszu zapowiadał, że ci którzy się nie rozliczą w ogóle, mogą zapukać do PFR i fundusz im rozłoży to na raty. A dzisiaj jest sytuacja taka, że my pukamy, a oni mówią:  „Regulamin”. My mówimy: „Ale sytuacja nadzwyczajna”. Oni: „Regulamin”. My mówimy: „Ale to nie nasza wina”. A oni: „Regulamin”.

Jak w zabawie w pomidora – mówi doradca podatkowy Michał Wojtas. „Bardziej opłacało się liczyć na siebie i ryzykować niż ufać rządowi” Przedsiębiorcy mają prawa dociekać sprawiedliwości przed sądem, ale większość wolałaby tego uniknąć. Powody są proste. Sprawy będą ciągnąć się latami, a zobowiązania trzeba płacić.

Nad wieloma firmami wisi więc znowu widmo upadłości.